Koop geen monument! Of juist wel…

Hij (zucht): “Inderdaad prachtig. Maar ja, het zal wel een monument zijn en dan kun je er mooi niks mee. Niet verbouwen, niet isoleren, geen cv aanleggen. Duur dus, ook in onderhoud.”

Zij (hoopvol): “Maar kijk, ik zie een aanbouw. Dan zal het toch wel meevallen met die regeltjes en voorschriften?”

Dit gesprek geeft in een notendop weer waar het om gaat bij monumenten, want:

• Ja, ze zijn prachtig

• Ja, ze hebben een rijke historie

• Ja, er zijn regels, maar ….. er kan ook best wel wat!

• Ja, onderhoud en verzekeringen zijn duurder dan bij een ‘gewoon’ huis

Veel ondersteuning

Klopt, het kopen en bewonen van een monument heeft naast voordelen ook een aantal nadelen. Maar de overheid vindt het belangrijk dat monumentale panden goed worden onderhouden. De onderhoudskosten zijn daarom deels fiscaal aftrekbaar. Ook zijn er veel gemeenten met een restauratiefonds voor monumenten. Daarnaast is het voor de aankoop van een monument mogelijk geld te lenen tegen gunstige voorwaarden. En wat de regels voor verbouwing betreft? Dat hangt af van het soort monument en de (gemeentelijke) voorschriften die daarvoor gelden.

Soorten monumenten

Nederland heeft bijna 62.000 rijksmonumenten. Daarnaast zijn er nog duizenden provinciale, gemeentelijke en mobiele monumenten. Een rijksmonument is van nationaal belang vanwege de cultuurhistorische of wetenschappelijke waarde. Het planetarium van Eise Eisinga is bijvoorbeeld een rijksmonument. Nog dichter bij (mijn) huis: de kerk aan De Streek 25 in Terwispel en het bijzondere ijzeren hek dat toegang geeft tot het kerkhof.

Een gemeentelijk monument is een pand van regionaal of plaatselijk belang. Gemeenten bepalen zelf welke dat zijn. Op de website van uw woongemeente kunt u een overzicht vinden. Provinciale monumenten: alleen de provincies Drenthe en Noord-Holland hebben provinciale monumenten op hun grondgebied aangewezen. Tot slot van dit overzicht: niet alleen gebouwen kunnen een monumentenstatus hebben, ook historische schepen, trams of auto’s. We noemen deze categorie monumenten bewegend of mobiel erfgoed.

Wonen in een monument

Een monument kan van alles zijn: een boerderij, kerk, herenhuis, molen, ambtswoning of watertoren. Monumenten worden veelal bewoond door mensen die historisch erfgoed een warm hart toedragen en die er met veel toewijding voor zorgen dat het pand er goed uit blijft zien. Vaak zijn het ook mensen met twee rechterhanden, want gezien het extra onderhoud is dat gewoon praktisch. Ondersteuning en advies op allerlei gebied kunnen eigenaren van monumenten vinden via www.monumenten.nl. Deze uitgebreide website geeft allerlei soorten informatie, van subsidiemogelijkheden tot kleur- en materiaalgebruik en van ervaringsverhalen tot aannemers met specifieke ervaring en deskundigheid.

Nederlandse schildjes

Een monumentenschildje, officieel het Internationaal Kenteken, is een schildje dat is aangebracht op een gebouw ten teken dat het bescherming geniet als monument (onroerend cultureel erfgoed) of als bewaarplaats van roerend cultureel erfgoed.

In 2014 werd in Nederland een specifiek schild ingevoerd dat voor alle rijksmonumenten kan worden gebruikt.

1. Gemeentelijk monumentenschildje (rood/wit)
2. Nederlands Rijksmonumentenschildje (beige/oranje)

Handige links

• www.monumenten.nl – alle informatie over het kopen, onderhouden en verduurzamen van monumenten;

  • subsidies, leningen, hulp bij restaureren

  • ervaringsverhalen

  • online platform met thematische groepen (zoals historische interieurs, buitenplaatsen en landgoederen, religieus erfgoed, onderhoud en restaureren, vergunning en regelgeving)

  • overzicht van kennispartners

  • bedrijfsgids van specialisten

• www.monumentenregister.nl – overzicht van alle rijksmonumenten

• www.restauratiefonds.nl – beheert fondsen voor Rijk, provincies en particuliere organisaties bestemd voor onderhoud, restauratie, verduurzaming en herbestemming van monumenten en betaalt leningen uit vanuit deze fondsen

• www.tresoar.nl – ‘de schatkamer van Friesland’: ga op zoek naar de geschiedenis van uw huis, dorp of familie

Monumentenmakelaar

Wilt u een (rijks)monument verkopen, aankopen of waarde van laten bepalen? Neem dan contact op met Mijn Buitenplaats Makelaardij, de monumentenmakelaar.