Mijn Buitenplaats

Metselverbanden: de boerenvlecht en hanenkam


Als je omhoog kijkt bij oudere woonhuizen of boerderijen zie je vaak van die mooie details. Een rijkelijk versierde voordeur met levensboom of de welbekende ûleboard (uilenbord) aan elk uiteinde van de nok.

  1. Metselverbanden De Boerenvlecht En Hanenkam

4 juli, 2023

Deel pagina

Mijn Buitenplaats

Beke Hendriksma

2 min leestijd

Maar een ander opvallend detail is het metselwerk. Een detail waar je wellicht niet zo snel bij stilstaat, terwijl het één van de belangrijkste elementen is die een woning karakter en uitstraling geeft. Twee typische metselverbanden uit de 19e eeuw die een woning authentiek maken zijn de boerenvlecht op de gevel en de hanenkam boven het raam.

Vlechten met bakstenen

De boerenvlechting is een bijzondere manier van metselen die gebruikt wordt op de gevel van huizen. Soms ook wel boerenvlechtwerk, boerenvlecht of vlecht genoemd. Een metselmethode die vandaag de dag niet veel meer gebruikt wordt, maar die je nog regelmatig tegenkomt bij oudere huizen.

De vlechting had niet alleen een decoratief aspect, het had ook een bouwkundige functie. Bij puntgevels wordt vaak gebruik gemaakt van een ‘beitel’. Dit is een wigvormig gemetseld inzetstuk die dient als versteviging van het metselwerk langs de schuine zijkanten. De ‘beitel’ staat loodrecht op het dakvlak en bestaat vaak uit vier tot acht lagen baksteen. De boerenvlechting vergemakkelijkte de afwerking van de beitel. Vooral als de hellingshoek van het dak vrij groot was werd de boerenvlecht vaak gebruikt.

Zo’n boerenvlecht wordt in een raatvormige structuur aangelegd: meestal tussen de 5 à 10 lagen die haaks op de schuine muur wand zijn aangebracht. Hierdoor ontstaat er als het ware een soort vlecht. Een methode die de woning niet alleen – inmiddels nostalgisch – karakter geeft, maar ook diende voor extra stevigheid voor muren en als aanvulling op de beitel.

De hanenkam of strekse boog

De hanenkam werd in de 19e eeuw ook veelvuldig toegepast. Deze techniek wordt soms ook wel de getrapte hanenkam of strekse boog genoemd. Een bijzonder metselverband die net zoals de boerenvlecht niet alleen voor het oog was, maar ook functioneel. De hanenkam moest namelijk de belasting van het bovenliggende muurwerk opvangen en indien mogelijk verdelen naar de muurdelen van de muuropening. Eigenlijk fungeert het dus als latei of ontlastingsboog.

Zo’n hanenkam wordt in een taps toelopende rollaag boven een raam- of deuropening geplaatst. Hoe de hanenkam er precies uitziet verschilt nog wel eens. Zo zie je bij de ene hanenkam een duidelijke verhoging van de streklaag en de andere loopt als het ware in een boog (vandaar ook strekse boog).

Op zoek naar een woning met karakter?

Er zijn vele eigenschappen die een woning karakter geven en daar kunnen wij u alles over vertellen. Als makelaar hebben wij een passie voor woonboerderijen, wâldhúskes en andere unieke buitenplaatsen. Ze noemen ons niet voor niets de #mooieplekjesmakelaar. Wij helpen u dan ook graag verder bij het aankopen of verkopen van de meest prachtige huizen in de buitencategorie in Friesland.

Mijn Buitenplaats

Download onze aan- en verkoopstrategie brochure

Een handboek vol praktische tips bij de aan- en verkoop van een huis.

Mijn Buitenplaats